Cháo dinh dưỡng có hại cho dinh dưỡng!

Giật mình với cháo dinh dưỡng

Tuổi Trẻ - Thật bất ngờ: 100% mẫu cháo dinh dưỡng do Tuổi Trẻ gửi kiểm nghiệm đều có chứa hóa chất. Từ thông tin này, thanh tra Sở Y tế TP.HCM đã thanh tra và lấy một số mẫu kiểm nghiệm, kết quả sẽ có trong thời gian tới.

Cháo dinh dưỡng có hại cho dinh dưỡng! ImageView

Vì hám lợi, một số cơ sở sản xuất cháo dinh dưỡng đã thêm vào nhiều hóa chất, bất chấp sức khỏe của trẻ - Ảnh: N.C.T.

Kết quả kiểm nghiệm cho thấy một số mẫu cháo dinh dưỡng có chứa hóa chất không được phép sử dụng.

Giữa tháng 11, trong vai một người đang muốn xây dựng thương hiệu cháo dinh dưỡng trên thị trường, chúng tôi đã hẹn gặp một nhân viên chuyên cung cấp các loại hóa chất của Công ty P, Q.Tân Bình, TP.HCM để nhờ hỗ trợ. Nhân viên tên N. này kể anh thường xuyên giao các loại hóa chất cho một số cơ sở chế biến cháo dinh dưỡng có tiếng trên thị trường TP.HCM như cháo dinh dưỡng C, B, H...

Cháo để 3 ngày vẫn không thiu!

Anh N. cho biết các loại hóa chất có tác dụng không gây chua, tạo sánh, tạo hương vị... được nhiều cơ sở cháo dinh dưỡng sử dụng. Vừa nói N. vừa lấy trong chiếc cặp màu đen ra ba gói hóa chất để trên bàn và đề nghị chúng tôi mang về dùng thử. Chỉ vào hai gói hóa chất có tên sodium benzoate và potassium sorbate, N. giới thiệu cả hai loại hóa chất này đều có tác dụng giúp cháo lâu bị chua. Sodium benzoate có giá 50.000 đồng/kg, còn potassium sorbate giá cao hơn với 80.000 đồng/kg.

Theo N., cùng sử dụng những loại hóa chất này nhưng mỗi hãng cháo sẽ có một “bí quyết” pha chế riêng, do vậy liều lượng cho hóa chất vào cháo cũng chỉ để tham khảo. Thường N. hướng dẫn các cơ sở nên cho khoảng 1g hóa chất/kg cháo, nhưng với các cơ sở muốn bảo quản lâu hơn sẽ tăng thêm 2-3g. Những cơ sở sản xuất trong điều kiện vệ sinh kém cũng tăng liều lượng hóa chất này để cháo lâu chua hơn. N. khoe khi cho hóa chất này vào, các cơ sở cháo dinh dưỡng rất yên tâm vì cháo để 2-3 ngày ở nhiệt độ bình thường cũng vẫn thơm. Các cơ sở tha hồ vận chuyển mà không phải lo “hàng” bị hỏng.

Gói hóa chất còn lại là Xanthan Gum, N. bảo đây là chất tạo sánh. Khi dùng hóa chất này cho vào cháo thì dù cháo loãng mấy cũng trở lên đặc quánh. Chưa kể nhìn cháo rất bắt mắt, những chất đạm cho vào cháo như tôm, lươn, cá, cua... sẽ nổi bật trên nền cháo trắng.

Một ký hóa chất tạo sánh chỉ 50.000 đồng nhưng khi cho vào sẽ giúp các cơ sở chế biến giảm được một lượng gạo, tôm, cua, cá, thịt... đáng kể trong khi giá bán vẫn không đổi. N. còn kể tùy “bí quyết “của mỗi cơ sở chế biến cháo dinh dưỡng mà các cơ sở này sẽ cho thêm hóa chất tạo mùi để cháo tăng phần hấp dẫn. Theo N., hiện nay nhiều cơ sở sản xuất cháo dinh dưỡng tìm đủ mọi cách chế biến sao cho trẻ thích ăn cháo, ăn được nhiều và cơ sở thu được lợi nhuận cao.

Cháo dinh dưỡng nếu có chứa hóa chất sẽ rất có hại cho trẻ - Ảnh: N.C.T.

100% mẫu thử đều có hóa chất

Ngày 24-11, chúng tôi đã tìm mua bốn mẫu cháo dinh dưỡng trên đường Nơ Trang Long, Q.Bình Thạnh, TP.HCM. Trong số này có ba mẫu được đóng gói và một mẫu được đựng trong hộp nhựa (cháo được nấu ngay tại quầy, có thể ăn tại chỗ).

Cụ thể gồm cháo dinh dưỡng C (loại cháo tôm, dạng đóng gói, ngày sản xuất 24-11, giá 5.000 đồng/gói), cháo dinh dưỡng C (loại cháo lươn, dạng đóng hộp, giá 15.000 đồng/hộp), cháo dinh dưỡng H (loại thập cẩm, dạng đóng gói, ngày sản xuất 24-11, giá 4.000 đồng/gói) và cháo dinh dưỡng H (loại cháo tôm, dạng đóng gói, ngày sản xuất 24-11, giá 4.000 đồng/gói). Trên bao bì của các loại cháo dạng đóng gói đều chỉ ghi các thành phần như gạo, nước xương, thịt heo, bí đỏ... chứ không ghi bất kỳ loại hóa chất nào.

Chúng tôi đã gửi những mẫu cháo này đến Trung tâm Dịch vụ phân tích thí nghiệm (thuộc Sở Khoa học - công nghệ TP.HCM) để tìm hiểu xem những loại cháo này có chứa hóa chất sodium benzoate (tên tiếng Việt là natri benzoate) và potassium sorbate như lời nhân viên N. kể hay không. Kết quả kiểm nghiệm ngày 27-11 của trung tâm này cho thấy cả bốn mẫu cháo trên đều chứa hóa chất natri benzoate với hàm lượng 191,9-444,4mg/kg.

Cụ thể, cháo dinh dưỡng H loại thập cẩm và cháo dinh dưỡng H loại cháo tôm cùng chứa hóa chất này với hàm lượng 444,4mg/kg. Cháo dinh dưỡng C loại cháo tôm có hàm lượng 364,6mg/kg và cháo dinh dưỡng C loại cháo lươn có hàm lượng thấp nhất là 191,9mg/kg.

Thông báo kết quả kiểm nghiệm này với thanh tra Sở Y tế TP.HCM, ngày 29-11 ông Nguyễn Minh Hùng, chánh thanh tra sở, cho biết tuần qua thanh tra sở đã tiến hành thanh tra một số cơ sở chế biến cháo dinh dưỡng và đã lấy một số mẫu về xét nghiệm, kết quả sẽ có trong thời gian tới.

Trong khi đó một thanh tra viên Sở Y tế TP.HCM khẳng định trong danh mục các chất phụ gia được phép sử dụng cho thực phẩm do Bộ Y tế ban hành, cháo dinh dưỡng không thuộc nhóm thực phẩm được sử dụng loại hóa chất này.

Trẻ chậm phát triển, học kém

Bác sĩ Trần Văn Ký, phụ trách an toàn vệ sinh thực phẩm phía Nam - Hội Khoa học kỹ thuật an toàn thực phẩm Việt Nam, cho rằng: trong thực phẩm có một số hóa chất, phụ gia được phép sử dụng để giữ hương vị và bảo quản được lâu. Tuy nhiên, đã là hóa chất thì cơ sở muốn được sử dụng phải xin phép để Bộ Y tế xác định nguồn gốc, liều lượng bao nhiêu, cho trong sản phẩm nào, thời gian bảo quản bao lâu, vì ngay cả các hóa chất được phép cho trong thực phẩm nếu dùng không đúng mục đích hoặc vượt quá liều lượng cho phép đều là những chất độc ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng.

Theo bác sĩ Ký, trẻ nhỏ rất nhạy cảm với các tác nhân bên ngoài, đặc biệt là các hóa chất, do vậy nếu cho hóa chất vào cháo sẽ làm trẻ bị rối loạn tiêu hóa, rối loạn chuyển hóa, lâu ngày trẻ bị suy dinh dưỡng, chậm phát triển, học kém. Trong khi đó, bác sĩ Nguyễn Xuân Mai, nguyên viện phó Viện Vệ sinh y tế công cộng TP.HCM, cho rằng trẻ sử dụng các loại thực phẩm có chứa hóa chất trong thời gian dài dễ bị yếu gan, yếu thận. Đây còn là cơ hội phát sinh những bệnh về gan, thận ở trẻ.

THÙY DƯƠNG

Chưa bao giờ kiểm nghiệm cháo dinh dưỡng

TT - Sau khi Tuổi Trẻ có bài viết về một số loại cháo có sử dụng chất bảo quản natri benzoat để chống ôi thiu, nhiều bạn đọc đã đề nghị nói rõ là cháo của đơn vị nào. Tuổi Trẻ đã đặt thẳng câu hỏi với nhà sản xuất.

Một số hóa chất chống ôi thiu, tạo sánh được chào bán với giá 50.000 - 80.000 đồng/kg - Ảnh: T.D.

Theo quyết định 3742/BYT của Bộ Y tế quy định danh mục các chất phụ gia được phép sử dụng trong thực phẩm thì hóa chất natri benzoat (giúp thực phẩm lâu bị ôi, thiu - PV) được Bộ Y tế cho phép sử dụng trong 15 nhóm thực phẩm. Hàm lượng cho phép tùy loại thực phẩm. Tuy nhiên, cháo dinh dưỡng không nằm trong nhóm thực phẩm được cho phép sử dụng chất này.

Thừa nhận

Trả lời Tuổi Trẻ, bà Tuyết Lan - trưởng phòng phát triển thương hiệu Công ty cổ phần thương mại sản xuất Song Kim (Q.1, TP.HCM), nhà cung cấp cháo dinh dưỡng Cây Thị - thừa nhận có sử dụng chất natri benzoat trong cháo. Tuy nhiên, bà giải thích rằng chất này nằm trong danh mục cho phép của Bộ Y tế và vô hại khi sử dụng với liều lượng dưới 1g/1kg. Và công ty “chỉ sử dụng 1/5 mức cho phép mà thôi” - bà nói.

Một nhân sự phụ trách về hóa chất thực phẩm của cháo Cây Thị giải thích: “Do vận chuyển xa nên sản phẩm thường bị xóc. Vì vậy phải bỏ natri benzoat vô để chống lại hiện tượng chua, thiu, làm lâu hư”.

Ông Vũ Ngọc Tân - giám đốc doanh nghiệp tư nhân Vũ Hoàng Mai (Q.Gò Vấp), đơn vị sản xuất cháo dinh dưỡng Hoàng Mai - cũng thừa nhận vì muốn có sản phẩm tốt hơn cho người tiêu dùng, giữa tháng 11-2009 công ty có sử dụng thử natri benzoat cho vào cháo. Tuy nhiên, khi bỏ vào thấy cháo không ngon, mất mùi thơm, hơi chát nên gần đây công ty đã không cho vào nữa. Lý do công ty không ghi chất bảo quản này trên bao bì là vì “đang thử nghiệm”.

Ông Tân cho biết thêm công ty sản xuất mỗi ngày khoảng vài ngàn bịch cháo dinh dưỡng (bịch 250g) cung cấp cho vài trăm đại lý ở TP.HCM và tỉnh Bình Dương.

Vì hám lợi, một số cơ sở sản xuất cháo dinh dưỡng đã thêm vào nhiều hóa chất, bất chấp sức khỏe của trẻ - Ảnh: N.C.T.

Báo chưa đánh động nên chưa kiểm nghiệm (!)

Cháo dinh dưỡng được bán ở khắp nơi, nhưng cơ quan quản lý đã kiểm soát chất lượng như thế nào? Bà Nguyễn Thị Giàu - trưởng Phòng y tế Q.Gò Vấp - cho biết đầu năm 2009, phòng y tế quận có đi kiểm tra hai cơ sở cháo dinh dưỡng trên địa bàn quận, “cả hai cơ sở chế biến cháo dinh dưỡng này đều làm tốt, đều có giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm. Vì vậy chúng tôi không lấy mẫu cháo để kiểm nghiệm”.

Ông Hà Văn Sắc - trưởng Phòng y tế Q.12 - trả lời rằng ngày 27-11, thanh tra Sở Y tế TP và Trung tâm Y tế dự phòng Q.12 có đi kiểm tra cơ sở cháo dinh dưỡng Cây Thị ở quận này. Còn trước đó, phòng y tế quận chưa bao giờ đi kiểm tra cơ sở cháo dinh dưỡng nào vì “chưa có bài báo nào đánh động về cháo dinh dưỡng”.

Còn Sở Y tế TP.HCM đã đi thanh tra, kiểm tra xem những loại cháo dinh dưỡng này có an toàn hay chưa? Ông Lê Trường Giang - phó giám đốc Sở Y tế TP.HCM - cho rằng: “Thanh tra sở thường thanh tra theo vụ việc và bị cuốn vô rất nhiều vụ việc khác nên chưa đủ sức để làm hết các loại thực phẩm. Việc kiểm soát cháo dinh dưỡng mới dừng lại ở kiểm tra vệ sinh, cơ sở vật chất. Còn việc kiểm tra xem có bỏ hóa chất gì hay không thì chưa làm”.

Theo ông Trường Giang, nếu báo Tuổi Trẻ đã thông tin như vậy thì sở sẽ tận dụng bằng chứng đó của báo chí để tiến hành thanh tra về mặt nhà nước và sẽ xử phạt quyết liệt.

Cháo vào bệnh viện

Nhiều bạn đọc tỏ ra lo lắng khi thấy cháo dinh dưỡng Cây Thị có bán cả trong Bệnh viện (BV) Nhi Đồng 2 và rất nhiều bệnh nhi đã được gia đình mua cho ăn.

BS Hà Mạnh Tuấn - giám đốc BV - cho biết loại cháo này mới được bán thử nghiệm trong BV khoảng một tháng nay. BV thấy cháo dinh dưỡng Cây Thị có giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm do Sở Y tế TP.HCM cấp nên khi căngtin đề xuất mua, bán loại cháo này, BV đã đồng ý.

Trước thông tin một số loại cháo dinh dưỡng có chứa hóa chất không được phép sử dụng, BV đã yêu cầu cơ sở cháo dinh dưỡng Cây Thị phải đi kiểm nghiệm xem có natri benzoat hay không.

Trong khi đó, bác sĩ Tăng Chí Thượng - giám đốc BV Nhi Đồng 1 - cho biết cũng có cơ sở cháo dinh dưỡng ngỏ lời muốn vào BV bán cháo cho bệnh nhi. Tuy nhiên, khoa dinh dưỡng của BV đáp ứng đầy đủ nhu cầu dinh dưỡng cho bệnh nhi nên BV đã từ chối.

LÊ THANH HÀ - THÙY DƯƠNG

» Món ăn Dinh Dưỡng
» Giá có nhiều chất dinh dưỡng cao