Một tu sinh ngắm nhìn dòng suối hiền hòa, bỗng nhiên trông thấy một con bò cạp rớt xuống suối. Vị tu sinh này đưa tay vớt nó và nhẹ nhàng để nó lên mặt đất. Con bò cạp theo phản ứng tự nhiên là cong đuôi chích bất cứ ai đụng đến nó. Mặc dù bị nó chích rất đau, nhưng không hề tức giận, vì đã làm được một việc mà anh thích là cứu sống được con bò cạp. Sau đó, đứng lên đi, nhưng đi được vài bước, thì quay lại nhìn con bò cạp, thấy nó lại té xuống suối nữa. Bèn vội vàng chạy lại vớt nó, rồi cẩn thận đặt nó lên mặt đất. Lần thứ hai cũng như lần đầu, anh cũng bị nó chích nhứt nhối nữa.
Trông thấy cảnh tượng này, một bằng hữu đứng bên cạnh bực mình, nói lớn: “Con bò cạp vô ơn bạc nghĩa như vậy, cắn hoài, cứu nó làm gì cho mệt. Kệ xác nó!”
Rất hay, anh thản nhiên bình tỉnh trả lời: “Chích là quán tính tự nhiên của bọ cạp, giúp nó là thói quen của tôi.”
Đó chính là kết quả qua quá trình tu tập của tâm từ bi và hỉ xã. Chúng ta giúp đỡ người khác bằng một thái độ không mong họ phải biết ơn đền ơn, và sẵn sàng bỏ qua, tha thứ ngay cả khi bị vô ơn, thậm chí còn ngược đải. Được vậy mới làm nên đạo cả.
Nhưng triết lý của câu chuyện không ở góc độ này, mà muốn nói điều quan trọng hơn. Đó là nếu chúng ta muốn làm việc Thánh sự, muốn dấn thân vào đời, muốn giúp đỡ mọi người, nếu thiếu tâm liễu ngộ, không chịu đựng được những cú chích của con bò cạp, cú chích của những lời thị phi, của lời hãm hại, của sự đày đọa, của những gian lao thử thách, ngay cả là bị sát hại, chúng ta sẽ không bao giờ thành công được.
Vì thế, thiếu vắng lòng từ bi, lòng khoan dung, lòng kham nhẫn lúc làm việc đạo sự thì khi gặp thử thách lòng sân hận, buồn phiền của chúng ta càng dễ phát lộ. Đôi lúc chúng ta làm Thánh sự trở thành ma sự là vì vậy. Tâm trường nguyện lực nhiều nhưng KHÔNG CÓ SỰ TU TẬP để chuyển hóa được nghịch cảnh, để thăng hoa đời sống tâm linh và đạo đức, thì sự sân hận, uất ức và sự si mê sẽ có cơ hội lớn mạnh, len vào tâm trí chúng ta để trở thành những thói quen mới. Đó là thói quen xấu trước những hoàn cảnh không thuận duyên.
Triết lý của câu chuyện ở chỗ đó. Chúng ta thấy bò cạp có thói quen chích. Nhân tình thế thái trong cuộc đời cũng như vậy. Đôi lúc chúng ta nhiệt tình với người nào đó quá mức, chúng ta giúp đỡ, xây dựng, giáo dưỡng người đó càng nhiều thì càng làm họ bị trói buộc, cho nên có câu giáo đa thành oán - dạy bày nhiều dễ sinh hờn oán.
Thói quen của sự phản bội, của nhân tình thế thái là những thứ dễ làm chúng ta chán nản lắm và nếu như không có lòng chịu đựng được những cú chích của bọ cạp nhân tình thế thái thì sẽ khó vượt qua chướng ngại; nhất là những ai đã có chí nguyện dấn thân trong đường tu Đức sống Đạo, hành Thiện giúp Đời, phò nguy cứu khổn hầu thêm cho đủ vào gói hành trang Tâm Hạnh giải thoát lần bước vào hành trình Bồ tát đạo.